تهران- ایرنا- رییس بخش تحقیقات بیابان موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع گفت: پدیده گرد و غبار كه امروز به بحران تبدیل و گریبانگیر بیشتر استان های كشور شده است، نتیجه ناهماهنگی میان نهادهای مختلف و مرتبط است.

محمد خسروشاهی روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: تمام عوامل طبیعی مانند آب، خاك، هوا و پوشش گیاهی به هم وابسته هستند و اگر مشكلی برای یكی از این بخش ها ایجاد شود، بخش های دیگر را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
وی اظهار كرد: مدیریت و مسوولیت هر كدام از این مولفه ها برعهده یك سازمان و نهاد است بنابراین اگر هماهنگی لازم میان این دستگاه ها نباشد، تعادل این مولفه ها برهم می خورد و بروز پدیده گرد و غبار یكی از پیامدهای این نبود هماهنگی است.
خسروشاهی ادامه داد: به عنوان مثال اگر بخش كشاورزی با بخش مدیریت منابع آب هماهنگ نباشد، در طولانی مدت مشكل بزرگ كم آبی به وجود خواهد آمد همانطور كه امروزه درگیر این پدیده هستیم كه موجب كاهش سطح آب های زیرزمینی شده است.
وی به روند توسعه بیابان در كشور اشاره كرد و گفت: گام اول در مقابله با این پدیده شناسایی عوامل بروز آن است كه در ایران تقریبا شناسایی شده اند، بنابراین راحت تر می شود در راستای مقابله با بیابان زایی حركت كرد.
خسروشاهی افزود: نقش انسان در تخریب و بازسازی بسیار موثر است؛ وقتی صحبت از عامل انسانی می شود، از بالاترین مقام مسوول تا اهالی بومی یك منطقه را دربرمی گیرد بنابراین همه در حوزه بیابان زایی به نوعی دخیل هستیم.
وی گفت: به عنوان مثال، فردی كه پوشش گیاهی و جنگلی را برای چرای دام نابود می كند، یا فردی كه زمین را برای كشاورزی، معدن كاری و ویلاسازی تسخیر می كند، در روند بیابان زایی مقصر است و حتی زن خانه داری كه در شستن ظروف آب را هدرمی دهد، بدون تقصیر نیست.
خسروشاهی ادامه داد: همچنین مسوولی كه بدون نگاه كارشناسانه به خیال خودش در راستای توسعه گام برمی دارد در واقع در راستای تخریب منابع عمل می كند؛ به طور كلی تجربه نشان می دهد كه برای فهمیدن علت توسعه بیابان لازم نیست به سراغ كتاب ها یا مقالات برویم.
وی گفت: در واقع در سیاست گذاری ها، تخصیص اعتبارات، هدایت و مشاركت مردم و مهمتر از همه در هماهنگی سازمان ها و نهادهای مسوول مدیریت درستی نداشته ایم.
خسروشاهی افزود: بنابراین برای اینكه بتوانیم در راستای مقابله با بیابان زایی و گرد و غبار گام برداریم، باید به موضوعاتی مانند فرهنگ سازی، هماهنگی بین سازمان ها و استفاده از فناوری های نوین توجه كنیم، این درحالی است كه در راستای فرهنگ سازی كم كار كرده ایم.
خسروشاهی تاكید كرد: آگاه بودن مردم در این زمینه بسیار مهم است اما مهمتر این است كه مسوولان شناخت پیدا كنند و به منابع طبیعی اهمیت دهند در این صورت است كه می توان امیدوار بود.
رییس بخش تحقیقات بیابان موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع گفت: بحرانی كه در منابع آبی داریم، به خودی خود در بخش هوا، پوشش گیاهی و انتشار كربن اثر می گذارد.
خسروشاهی مساله دیگر را اعتبارات و بودجه عنوان كرد و افزود: برنامه راهبردی 1404 را 11 سال پیش تهیه كردیم كه بر اساس آن باید در این سال حرف اول را در منطقه بزنیم اما كار زیادی انجام نشده است وقتی دلیل را بررسی كردیم متوجه شدیم كه به مسائل بودجه ای و اعتباری بر می گردد.
وی ادامه داد: با این وجود، اگر در همین وضعیت كمبود اعتبارات نیز بتوانیم میان دستگاه ها هماهنگی ایجاد كنیم، می توانیم تاحدودی موفق باشیم، همچنین باید به سمت استفاده از فناوری های روز دنیا پیش رویم؛ امروزه روش های مقابله با بیابان زایی همچنان سنتی است و باید برای تغییر آن مشاركت مردم را نیز جلب كرد.